Definicję reguluje art 40.1 Ustawy o ochronie przyrody z 2004 roku:

Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody ożywionej i nieożywionej lub ich skupienia o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie

Do pomników przyrody ożywionej należą: pojedyncze krzewy, drzewa i grupy drzew odznaczające się sędziwym wiekiem, wielkością, niezwykłymi kształtami lub innymi cechami, a także zabytkowe aleje drzew. Natomiast do pomników przyrody nieożywionej należą: największe głazy narzutowe, tzw. erratyki oraz interesujące formy powierzchni ziemi np. - źródła, wodospady, jary, skałki, wywierzyska, przełomy rzeczne, jaskinie, odkrywki itp.

Na terenie Nadleśnictwa Trzebciny znajduje się 26 Pomników Przyrody:

12 sztuk pojedynczych drzew - (dąb szypułkowy, jarząb brekinia, sosna pospolita, świerk pospolity, lipa drobnolistna, wiąz szypułkowy, cis pospolity, jesion wyniosły) – leśnictwa: Pohulanka, Siwe Bagno, Lisiny, Łoboda, Wygoda, Zalesie, Wydry

• 12 grup drzew   - (dęby szypułkowe, świerki pospolite, sosny pospolite, grupa drzew - sosna, klon, dąb, grupa drzew – lipa drobnolistna, jesion, robinia akacjowa) – leśnictwa Wygoda, Pohulanka, Siwe Bagno, Lisiny, Smolarnia, Zazdrość, Pohulanka.
• dwa głazy narzutowe  - (leśnictwo Wydry i Zalesie).